Εθελοντισμός

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ

«ΔΡΑΣΗ ΩΣ ΦΙΛΟΣ»

     Το εθελοντικό πρόγραμμα «δράση ως φίλος» για την υποστήριξη οικογενειών που έχουν άτομο με αυτισμό, ξεκίνησε για πρώτη φορά στην πόλη της Καστοριάς τον Νοέμβριο του 2008 ,ενώ τον  Ιούνιο του 2012 συμπληρώνει τέσσερα χρόνια συνεχούς λειτουργίας.

    Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Καστοριάς έχοντας ως πρότυπο την εφαρμογή που έγινε στις πόλεις της Λάρισας και του Βόλου. Το εθελοντικό αυτό πρόγραμμα υλοποιήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας με πρωτοβουλία της κυρίας Έριδος Καλογεροπούλου, πρώην προέδρου του Συλλόγου Γονέων ,Κηδεμόνων και Φίλων Αυτιστικών Νομού Λάρισας, σε συνεργασία με την κα Μαυροπούλου Σοφία, επίκουρη καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία ανέλαβε τον συντονισμό, την επιστημονική καθοδήγηση και τη μετάφραση  της εθελοντικής δράσης, όπως αυτή σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από τον Εθνικό Σύλλογο για την  προστασία των ατόμων με αυτισμό στην Αγγλία.
   Οι ενέργειες των παραπάνω αποτέλεσαν παράδειγμα και  έμπνευση προκειμένου να αρχίσουν παρόμοιες προσπάθειες και στον Νομό Καστοριάς. Συγκεκριμένα , το εθελοντικό πρόγραμμα στην πόλη της Καστοριάς συντονίστηκε από την Κα Αμανατιάδου Κατερίνα ,Ειδική Παιδαγωγό – πτυχιούχο του παιδαγωγικού Ειδικής Αγωγής, στα πλαίσια συνεργασίας της με την Εταιρεία Προστασίας Ατόμων με Αυτισμό -Δ. Α .Δ Νομού Καστοριάς. Η κα Αμανατιάδου Κατερίνα στον ρόλο της ως συντονίστρια είχε την πολύτιμη καθοδήγηση της Κυρίας Σοφίας Μαυροπούλου. Η κα Αμανατιάδου Κατερίνα οργάνωσε και συντόνισε το εθελοντικό πρόγραμμα τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας του. Με την αποχώρηση της κας Αμανατιάδου από την Καστοριά, το ρόλο της συντονίστριας ανέλαβε η κ. Μπαλλή Ξανθίππη, γονέας προστατευόμενου μέλους.

   Βασικός σκοπός του εθελοντικού προγράμματος ήταν από τη μία να δώσει πλαίσιο και κίνητρο στις οικογένειες, προκειμένου να έρθουν σε πιο ουσιαστική  επαφή με την Εταιρεία και από την άλλη να εισάγει στην Εταιρεία δράσεις για την υποστήριξη και την εμψύχωση των οικογενειών.  Η φιλοσοφία του προγράμματος είναι να εκπαιδεύσει και να υποστηρίξει τον κάθε εθελοντή ,ώστε μέσα από την εθελοντική του δράση να βοηθήσει μια συγκεκριμένη οικογένεια ως φίλος. Για τον λόγο αυτόν οι εθελοντές που συμμετείχαν  στην εθελοντική αυτή δράση, όρισαν συγκεκριμένο πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο υποστήριζαν την οικογένεια δύο ώρες την εβδομάδα .

   Όπως προβλέπεται από τη φιλοσοφία του συγκεκριμένου προγράμματος, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε οικογένειας,  ένας εθελοντής μπορεί να κάνε τα εξής:

• Μπορεί να συνοδέψει ένα παιδί σε δραστηριότητες έξω από το σπίτι(βόλτα στο πάρκο ,έξοδο για φαγητό)

• Μπορεί να συμμετέχει στην έξοδο της οικογένειας προσέχοντας ιδιαίτερα το παιδί.
• Μπορεί να απασχολήσει το παιδί στο σπίτι.
• Μπορεί να απασχολήσει τα αδέλφια του παιδιού με αυτισμό, δίνοντας έτσι χρόνο στην υπόλοιπη οικογένεια να ασχοληθεί με το παιδί που έχει αυτισμό.
• Μπορεί να απασχολήσει το παιδί με αυτισμό μαζί με τα αδέλφια του και να ανακαλύψουν τρόπους να παίξουν όλοι μαζί
• Μπορούν να προσφέρουν λίγη ανακούφιση στην οικογένεια ή στον εκπαιδευτή του παιδιού.

Σε γενικές γραμμές οι εθελοντές συμμετείχαν σε δράσεις με τα ίδια τα άτομα που έχουν αυτισμό.

Οργάνωση εθελοντικού προγράμματος.

Στην έναρξη κάθε χρονιάς ,το πρόγραμμα συντονίστηκε περιλαμβάνοντας τις εξής φάσεις:

·         Ενημέρωση  τοπικής κοινωνίας–πρόσκληση ενδιαφέροντος εθελοντών.

Αυτή είναι η πρώτη και η πιο σημαντική φάση του προγράμματος ,καθώς με τον τρόπο αυτόν ενημερώνονται άτομα που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν ως εθελοντές .

·         Ενημέρωση –συνέντευξη με τις οικογένειες.

Ταυτόχρονα με την διαδικασία των συνεντεύξεων, η συντονίστρια ενημερώνει τις οικογένειες για τη φιλοσοφία του εθελοντικού προγράμματος. Επίσης καταγράφονται οι ανάγκες εκείνες σύμφωνα με τις οποίες θα μπορούσε ένας εθελοντής να υποστηρίξει την οικογένεια. Η συντονίστρια προσεγγίζει τις οικογένειες που είναι εγγεγραμμένες στηο μητρώο της Εταιρείας. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, αν μια οικογένεια έχει άτομο με αυτισμό και θέλει να συμμετέχει στο εθελοντικό πρόγραμμα μπορεί να έρθει σε επικοινωνία με το σύλλογο και να δηλώσει αυτή την επιθυμία.

·         Εκπαίδευση εθελοντών.

Η φάση αυτή περιλαμβάνει αρχικά τέσσερις εκπαιδευτικές συναντήσεις. Στη πρώτη συνάντηση καλούνται όλα τα άτομα που έχουν δηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν ως εθελοντές και ενημερώνονται για τον ρόλο και τις ευθύνες που αναλαμβάνει ο εθελοντής .Επίσης δίνεται χρόνος να συζητηθούν απορίες. Έτσι, υποστηρίζονται οι εθελοντές, ώστε να ανακαλύπτουν  τις δυνατότητες και τα θετικά στοιχεία των ατόμων με αυτισμό και τελικά με τη λογική αυτή, να υποστηρίξουν τα άτομα αυτά και τις οικογένειες τους.

·         Ταίριασμα εθελοντών με τις οικογένειες.

Οι εθελοντές περνούν από διαδικασία συνέντευξης. Με τον τρόπο αυτόν  συλλέγονται οι πληροφορίες εκείνες που απαιτούνται, προκειμένου να γίνει ταίριασμα ενός  εθελοντή με μια συγκεκριμένη οικογένεια.

·         Συναντήσεις στήριξης των  εθελοντών.

Στις συναντήσεις στήριξης συναντιούνται οι εθελοντές με τη συντονίστρία, συζητούν  και υποστηρίζονται για θέματα που προκύπτουν σχετικά με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Συμπεράσματα.

• Οι εθελοντές με τη δράση τους αναδεικνύουν τα πολλά θετικά στοιχεία των ατόμων με αυτισμό και βάση αυτών υποστηρίζουν τα άτομα με αυτισμό και τις οικογένειές τους. Στη λήξη του προγράμματος οι εθελοντές δήλωσαν ότι το πρόγραμμα αποτέλεσε πολύτιμη εμπειρία που ωφέλησε και τους ίδιους. Είναι κοινή ομολογία όλων, ότι από την δράση ως εθελοντές και τη σχέση τους με τα άτομα με αυτισμό και της οικογένειες, δεν ένιωθαν μόνο ότι δίνουν βοήθεια άλλα κι ότι παίρνουν πολύτιμη προσωπική εμπειρία! 
• Στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του εθελοντικό προγράμματος , οι εθελοντές μέσα από την δράση τους έφεραν τις οικογένειες πιο κοντά στην Εταιρεία. Μέσα από τις συναντήσεις στήριξης αναδείχτηκαν συγκεκριμένες ανάγκες υποστήριξης  των οικογενειών και των προστατευόμενων μελών της Εταιρείας. Οι εθελοντές με την συνέπεια τους βοήθησαν στη δημιουργία του απόρρητου  αρχείου της εθελοντικής δράσης. Στο αρχείο αυτό είναι καταγεγραμμένη η πολύτιμη εμπειρία των οικογενειών και των εθελοντών η οποία αποτελεί εφαλτήριο για την επιλογή και την  ανάπτυξη νέων προγραμμάτων υποστήριξης που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες που καταγράφηκαν.
• Οι γονείς κατέθεσαν θετικές εντυπώσεις από τη συμμετοχή τους στο εθελοντικό πρόγραμμα. Αξίζει να σημειωθεί πως όλες οι οικογένειες ένιωσαν ότι το δίωρο που προσέφερε ο εθελοντής  ήταν ένας τρόπος αποφόρτισης και χαλάρωσης  του  οικογενειακού προγράμματος. Οι γονείς δηλώνουν  πρόθυμοι να συνεργαστούν για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων . Η στάση αυτή των γονέων αποτελεί και το σημαντικότερο στοιχείο για τη θετική αξιολόγηση του εθελοντικού προγράμματος.
• Έγινε φανερό ότι η κοινωνία της Καστοριάς ανταποκρίθηκε θετικά, αφού μεγάλος αριθμός των κατοίκων εκδήλωσε ενεργό ενδιαφέρον για την εμπλοκή στο εθελοντικό πρόγραμμα.
• Στην εφαρμογή του προγράμματος αντιμετωπίστηκαν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες. Η πιο σημαντική έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποιες οικογένειες ζουν σε χωριά τα οποία είναι μακριά από την πολή της Καστοριάς.
• Επίσης, δυσκολία στην λειτουργία του εθελοντικού προγράμματος αποτέλεσε το γεγονός της έλλειψης χώρου και γραφείων του συλλόγου. Η αποκατάσταση  αυτής της δυσκολίας, τα δύο  τελευταία χρόνια βοήθησε στην επίλυση πρακτικών ζητημάτων οργάνωσης .Επίσης δίνει νέες προοπτικές δραστηριοτήτων στα πλαίσια του εθελοντικού προγράμματος.
• Οι εθελοντές στην πλειοψηφία τους, δεν είχαν προηγούμενες γνώσεις ή εμπειρία σχετικά με τον αυτισμό. Από τη συμμετοχή τους φάνηκε ότι κατάφεραν να εκπληρώσουν τον σκοπό του εθελοντικού προγράμματος, δηλαδή να γίνουν φίλοι του ατόμου με αυτισμό και της οικογένειάς που επισκέπτονταν.